Dit artikel is het derde en laatste deel over Rorty’s ‘Contingentie, Ironie en Solidariteit’. Deel 1, over contingentie, vind je hier. Deel 2 over ironie en politiek vind je hier.
Nabokov over wreedheid
Rorty stelt dat ironie beter in handen is van schrijvers dan van filosofen. Schrijvers moeten ons leren meer autonoom en minder wreed te worden. Boeken die ons helpen minder wreed te worden kunnen dat op twee manieren doen. Allereerst kunnen ze laten zien welk effect algemeen aanvaarde gebruiken en sociale instituties op anderen hebben. Verder kunnen ze laten zien welk effect ons privaat gedrag op anderen heeft. Om te kunnen beoordelen of een boek ons helpt in deze zoektocht moeten we eerst vragen of in het boek aan een nieuw eindvocabulaire wordt gewerkt of dat het boek in een bestaand eindvocabulaire past. De tweede vraag kan gesteld worden als het een nieuw eindvocabulaire betreft: levert dit boek een privaat of een openbaar eindvocabulaire?
Nu is het hele verhaal over filosofie en literatuur voor een liberale metafysicus (een niet-ironisch persoon) tamelijk onbegrijpelijk: “Deze mensen menen dat boeken die geen middelen leveren voor de doelen die speciaal in dat vocabulaire [het eindvocabulaire van de metafysicus, AK] worden geformuleerd, als ze niet immoreel of waardeloos zijn, slechts geschikt zijn voor private projecten.” (CIS, 189) Dat private project wordt dan geframed als ‘het najagen van genot’.
Lees verder “De rol van schrijvers in Rorty’s liberale samenleving”